Câu chuyện “ Không ai bị bỏ lại phía sau” của Mobile Money

Khi nhắc đến chuyển đổi, thường thì người ta liên tưởng đến các công ty công nghệ và các thành phố hiện đại, và hiếm khi nói đến những vùng nông thôn. Tuy nhiên, với dịch vụ tiền di động Mobile Money (MM), như "cánh tay" của chuyển đổi số có thể dễ dàng lan tỏa tới mọi người dân ở bất kỳ nơi nào trên đất nước Việt Nam. Họ sẽ được trải nghiệm hình thức thanh toán không dùng tiền mặt và từ từ tham gia vào thế giới thương mại điện tử, tiến xa hơn trong việc số hóa nhiều hoạt động hàng ngày.

 

I. Mobile Money - kỳ vọng trở thành công cụ giúp Chính phủ thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam

Dựa theo báo cáo "e-Economy SEA 2021" mà Google, Temasek và Bain & Company công bố, tại Việt Nam trong năm 2021, đã có thêm 8 triệu người tham gia vào nền kinh tế số. Không những thế, 44% dân số của nước ta đã tham gia giao dịch thương mại điện tử lần đầu tiên, và tỷ lệ người tiêu dùng chấp nhận sử dụng các phương tiện thanh toán không tiền mặt là 84%.

Các số liệu này rõ ràng phản ánh tác động mạnh mẽ của đại dịch Covid-19 đối với hành vi tiêu dùng. Người dân đã tìm đến giải pháp mua sắm trực tuyến để tránh tiếp xúc trực tiếp. Những con số này cũng khớp hoàn toàn với việc Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt việc thí điểm Mobile Money thông qua Quyết định 316/QĐ-TTg.

Chỉ với điện thoại di động, chưa cần tài khoản ngân hàng hoặc internet, Mobile Money được kỳ vọng có thể trở thành công cụ hiệu quả giúp Chính phủ thúc đẩy phổ cập thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam.
 

Hiện tại, ba tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ viễn thông, bao gồm Viettel, MobiFone và Vinaphone, đang trong quá trình xin phép để triển khai dịch vụ Mobile Money trong thời gian ngắn nhất có thể. Để thể hiện mức độ sẵn sàng, Tập đoàn Viettel đã thực hiện thử nghiệm Mobile Money thành công với 40.000 khách hàng trong nội bộ và khẳng định khả năng cung cấp dịch vụ này cho tất cả hơn 60 triệu khách hàng di động Viettel ngay khi nhận được phê duyệt.

Đại diện của Viettel đã chia sẻ rằng, nhờ mạng lưới viễn thông phủ sóng toàn quốc, Viettel sẽ có khả năng đưa dịch vụ Mobile Money tiếp cận tới tất cả khách hàng của mình, bao gồm cả những khu vực sâu, xa, biên giới, cũng như những vùng miền khó khăn.

Dịch vụ Tiền di động của Viettel sẽ giúp thúc đẩy việc thanh toán không tiền mặt mà không cần phải sử dụng ví điện tử hoặc tài khoản ngân hàng, điều mà thường gặp khó khăn đối với người dân ở các vùng nông thôn, miền núi, hay các hải đảo. Khách hàng sẽ có khả năng sử dụng dịch vụ Mobile Money của Viettel để thực hiện các giao dịch tài chính một cách dễ dàng thông qua các thiết bị thông minh hoặc thậm chí cả điện thoại 2G mà không cần phải mở tài khoản ngân hàng.

Đại diện Viettel cho biết: "Đây là mục tiêu hoàn toàn khả thi bởi trước khi được thử nghiệm tiền di động tại Việt Nam, Viettel đã có kinh nghiệm triển khai thương mại tại 6/10 thị trường. Do đó về cách thức vận hành, chi phí, nhân lực đều đã được Viettel tính toán kỹ lưỡng. 

Cuối năm 2020, đầu năm 2021, hơn 40.000 nhân viên Viettel trên cả nước đã tham gia thử nghiệm sử dụng tài khoản viễn thông để thanh toán, chuyển tiền thay cho các giao dịch tiền lẻ".

II. Bùng nổ thanh toán điện tử nhờ Mobile money

Dựa theo quyết định của Thủ tướng, việc sử dụng tài khoản Mobile Money đã được quy định để có khả năng chuyển tiền và thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ hợp pháp tại Việt Nam, đồng thời tuân theo luật pháp hiện hành để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của người dân.
 

Các giao dịch thanh toán bằng Mobile Money chỉ áp dụng trong phạm vi nội địa và đồng Việt Nam, tại các địa điểm được chấp nhận thanh toán bằng phương thức này, và không bao gồm việc thực hiện thanh toán hoặc chuyển tiền xuyên biên giới.

Người dùng dịch vụ Mobile Money sẽ có khả năng nạp và rút tiền mặt trực tiếp tại các điểm kinh doanh được phê duyệt, hoặc có thể thực hiện giao dịch từ tài khoản thanh toán tại ngân hàng hoặc ví điện tử của khách hàng từ các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Mobile Money trong giai đoạn thí điểm...

Trong thời điểm đó, theo số liệu thống kê từ Cục Viễn thông thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, tới cuối năm 2020, Việt Nam đã ghi nhận tổng cộng 132,5 triệu thuê bao di động đang hoạt động. Với thực tế này, có thể dự đoán rằng số lượng tài khoản sử dụng dịch vụ Mobile Money tại Việt Nam có thể đạt hàng chục triệu khi dịch vụ này được triển khai.

Theo báo cáo "Fintech và Ngân hàng Số 2025" được thực hiện bởi nền tảng ngân hàng số Backbase và Công ty nghiên cứu thị trường IDC trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, dự kiến giao dịch thông qua điện thoại di động tại Việt Nam sẽ tăng đến 400% vào năm 2025, nhờ sự phát triển nhanh chóng của kinh tế số.

Với sự hiện diện rộng rãi của hạ tầng internet di động 3G và 4G cùng với lượng lớn thuê bao di động, việc thanh toán bằng điện thoại di động được dự báo sẽ trở thành yếu tố quan trọng trong hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam.

Theo đánh giá của các chuyên gia, có khả năng xu hướng này sẽ tiến triển nhanh hơn do tác động mạnh mẽ từ các biến cố xã hội bất ngờ như dịch COVID-19, kết hợp với các chính sách quản lý của chính phủ (như việc triển khai chuyển đổi số quốc gia và dự án tiền điện tử di động Mobile Money).

Theo cuộc khảo sát về việc sử dụng ứng dụng thanh toán di động tại Việt Nam, được công bố bởi Công ty nghiên cứu thị trường Asia Plus đầu năm nay, có tới 70% người dùng thường xuyên thực hiện thanh toán di động ít nhất mỗi tuần, trong đó có 21% thực hiện mỗi ngày. Trong số này, hoạt động nạp thẻ điện thoại chiếm tỷ lệ phổ biến nhất với hơn 50% người dùng sử dụng.

Ngoài ra, các hoạt động khác cũng được người dùng thực hiện thường xuyên, bao gồm thanh toán hóa đơn cho dịch vụ internet, điện, nước (41%), chuyển tiền cho bạn bè hoặc người thân (40%), và mua vé rạp chiếu phim (35%)...

Phương thức thanh toán Mobile Money thích hợp cho nhiều loại hàng hóa, từ cốc trà đá, vé gửi xe, mua sắm các mặt hàng nhỏ cho đến thanh toán hóa đơn tiện ích như điện, nước, giáo dục, y tế, và cả trả nợ tín dụng...

Chính vì vậy, sự phát triển của dịch vụ Mobile Money sẽ góp phần mang đến cho người dân toàn bộ một kênh giao dịch và phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt, tiện lợi và nhanh chóng.