Bức tranh xu hướng chuyển đổi số trên thế giới và tại Việt Nam

Xu hướng chuyển đổi số tại Việt Nam cũng như trên thế giới đang đi theo chiều hướng tích cực. Từ bức tranh về chuyển đổi số cũng như các cuộc khảo sát cho thấy việc chuyển đổi kỹ thuật số là một trong những yếu tố then chốt giúp tổ chức, doanh nghiệp đổi mới từ đó bứt phá và nâng cao năng lực cạnh tranh. 
 

Bài viết dưới đây hãy cùng IZISolution tìm hiểu chi tiết về xu hướng chuyển đổi số trên thế giới và tại Việt Nam và bài học rút ra từ những xu hướng này nhé!

I. Xu hướng chuyển đổi số trên thế giới

Báo cáo “Top trends in Tech” của Mc Kinsey & Company (2021) đã đưa ra 10 xu hướng lớn về mặt công nghệ sẽ phát triển mạnh trong 5 năm tới, có thể định hình lại tương lai của thị trường và các ngành trong vài thập kỷ tới. Hiệu ứng kết hợp của những công nghệ này sẽ làm khuếch đại và tăng tốc các mô hình kinh doanh đổi mới. Hình sau mô tả mức độ ảnh hưởng ước tính của chúng lên các lĩnh vực khác nhau.

Xu hướng công nghệ và Mức độ ảnh hưởng ước tính của công nghệ lên các lĩnh vực

1. Công nghệ đám mây (Cloud)

Công nghệ đám mây (Cloud) đã trải qua nhiều năm phát triển và cuối cùng đã được áp dụng rộng rãi. Các công ty đang dịch chuyển trọng tâm từ việc sử dụng trung tâm dữ liệu tại chỗ sang việc sử dụng các dịch vụ đám mây. Điều này đang thúc đẩy một cuộc chuyển đổi kỹ thuật số quy mô lớn cho các doanh nghiệp trên toàn cầu. 

Công nghệ đám mây đã thay đổi cách hoạt động của các doanh nghiệp bằng cách cho phép lưu trữ và truy cập dữ liệu từ mọi nơi trên thế giới và bất kỳ lúc nào. Điều này mang lại hiệu quả làm việc tăng cao cho nhân viên và giúp giảm chi phí đầu tư vào cơ sở vật chất.

2. The Hybrid Work Model

Mô hình làm việc kết hợp giữa làm việc tại nhà và văn phòng đã tạo ra sự thay đổi đáng kể trong cách thức hoạt động của các doanh nghiệp. Khái niệm "Hybrid Work Model" được hiểu là cho phép nhân viên linh hoạt lựa chọn làm việc tại nhà hoặc văn phòng một cách tiện lợi mà không bị giới hạn. 

Theo các thống kê, có 54% nhân viên đã từng làm việc từ xa cho biết họ muốn chia thời gian làm việc một cách kết hợp giữa nhà và văn phòng. Điều này không gây ngạc nhiên, vì mô hình làm việc kết hợp cung cấp cho nhân viên khả năng tối ưu hóa năng suất làm việc vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày.

3.  AI và Machine Learning

Phần mềm tự động hóa tiếp thị, được hỗ trợ bởi Trí tuệ Nhân tạo (AI), đang trở thành xu hướng chính trong lĩnh vực này. Ngày càng nhiều nhà tiếp thị áp dụng các công nghệ này như một phần quan trọng của chiến lược chuyển đổi kỹ thuật số để nâng cao hiệu quả bán hàng. AI đã được chứng minh là một công cụ giúp tiết kiệm thời gian cho khách hàng bằng cách tạo ra trải nghiệm nội dung được cá nhân hóa. Sự xuất hiện ngày càng nhiều công cụ AI đã phần nào chứng minh được sự quan trọng của nó trong chuyển đổi số. 

Ví dụ gần đây Chat GPT đã tạo ra một cơn sóng lớn trong việc thay đổi quy trình làm việc của một số ngành nghề.

Giọng nói do AI tạo ra dự đoán cũng sẽ đóng góp 50% tổng số tương tác của con người với máy tính sớm nhất là vào năm 2024.

Ứng dụng này đang được kỳ vọng sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp tự động hóa các nhiệm vụ để cải thiện năng suất làm việc. Theo kết quả khảo sát năm 2021, có 76% tổ chức đã xem AI và Machine Learning là ưu tiên quan trọng hơn so với các giải pháp Công nghệ thông tin khác.

4. Chính sách bảo mật minh bạch

Một trong những thay đổi quan trọng trong "cuộc sống kỹ thuật số" là việc người dùng phải cung cấp thông tin cá nhân trên nhiều nền tảng khác nhau. Thông tin này bao gồm địa chỉ nhà, địa chỉ email, chi tiết thẻ ngân hàng và các xu hướng hành vi của người dùng. Vì lý do này, quyền riêng tư và an ninh mạng đã trở thành ưu tiên hàng đầu đối với người tiêu dùng kỹ thuật số. Tính minh bạch không chỉ có lợi cho người tiêu dùng mà còn giúp các công ty trung thực về hoạt động của họ. Do đó, đầu tư vào các phần mềm tăng cường bảo mật đang tăng lên mỗi ngày.

5.  Blockchain, NFT và Metaverse

Blockchain cho đến nay đã chặt chẽ kết hợp với các loại tiền điện tử như Bitcoin. Tuy nhiên, nó đã được áp dụng theo nhiều cách khác, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh. Lợi ích cơ bản nhất của blockchain là tăng cường bảo mật thông qua việc tạo ra các bản ghi không thể thay đổi. Công nghệ này cũng có ý nghĩa quan trọng đối với cách các công ty quản lý chuỗi cung ứng, tương tác với các đối tác và thực hiện giao dịch và hợp đồng.

Trong năm 2021, chúng ta đã chứng kiến sự bùng nổ của các mã thông báo không thể thay thế (NFT). Đây là các bộ sưu tập kỹ thuật số độc nhất, có thể mua bán như bất kỳ tài sản nào khác. Mặc dù NFT ban đầu tập trung chủ yếu vào nghệ thuật kỹ thuật số và trò chơi, nhưng thực tế chúng đã được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu và thậm chí quyền sở hữu dữ liệu.

6. Tương lai của công nghệ sạch

Các ưu tiên về năng lượng sạch và hiệu quả năng lượng sẽ thống trị mọi ngành công nghiệp và thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái sanh như:giao thông xanh, các tòa nhà tiết kiệm năng lượng, công nghệ bền vững, … Chi phí của công nghệ năng lượng sạch sẽ ngày càng giảm, khiến cho ngày càng đông người có thể tiếp cận được.

II. Xu hướng Chuyển đổi số tại Việt Nam

Dưới đây là 8 xu hướng chuyển đổi số tại Việt Nam chủ đạo trong 5 năm tới:  

1. Internet di động (Mobile internet)

Theo thống kê của WE ARE SOCIAL, đến đầu năm 2023, Việt Nam có 77,93 triệu người dùng Internet, chiếm 79,1% tổng dân số. Việt Nam có một lượng người sử dụng Internet lớn như vậy phần lớn nhờ vào sự phổ biến của điện thoại di động. Với việc sở hữu một trong tỷ lệ smartphone cao nhất khu vực, dịch vụ Internet di động đang ngày càng trở nên phổ biến và dễ tiếp cận. Thị trường ứng dụng di động cũng đang phát triển mạnh mẽ, bao gồm các ứng dụng trong lĩnh vực mua sắm trực tuyến, thanh toán số, giải trí, và ứng dụng công nghệ trong y tế và giáo dục.

Internet di động ở Việt Nam đã thúc đẩy sự phát triển của nhiều mô hình kinh doanh mới như nền kinh tế ứng dụng (app economy), các dịch vụ OTT (over-the-top) và thương mại di động (m-commerce),... 

2. Điện toán đám mây (Cloud computing)

Điện toán đám mây là thuật ngữ chỉ việc cung cấp tài nguyên công nghệ thông tin (CNTT) thông qua Internet. Công nghệ này cho phép cá nhân và tổ chức truy cập các dịch vụ công nghệ như sức mạnh tính toán cao cấp, lưu trữ dữ liệu và các công cụ quản lý một cách linh hoạt. 

Việc chuyển từ việc lưu trữ dữ liệu truyền thống sang mô hình điện toán đám mây giúp tiết kiệm chi phí, tăng cường tính bảo mật, và nâng cao khả năng mở rộng và linh hoạt của hệ thống. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang chuyển đổi sang sử dụng các dịch vụ điện toán đám mây, cải thiện hiệu suất và tăng cường khả năng cạnh tranh.

3. Dữ liệu khổng lồ (Big data)

Việt Nam đang chứng kiến một sự gia tăng đáng kể về lượng dữ liệu được tạo ra từ các nguồn khác nhau như mạng xã hội, trang web, cảm biến IoT (Internet of Things) và các giao dịch điện tử. Dữ liệu khổng lồ này mang lại cơ hội để các doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ phân tích và khai thác thông tin giá trị từ dữ liệu, từ đó đưa ra quyết định thông minh và cải thiện hiệu suất hoạt động.

Việc phân tích dữ liệu khổng lồ có thể giúp nhân viên và doanh nghiệp hiểu sâu hơn về sở thích của khách hàng và đưa ra các chiến lược tương ứng nhằm nâng cao sự hài lòng của khách hàng. 

4. Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence - AI) 

Là thuật ngữ chỉ khả năng của phần mềm hoặc phần cứng để hiển thị trí thông minh tương tự như con người. Điều này đòi hỏi sự kết hợp của nhiều công nghệ cho phép máy tính có khả năng nhận thức, học tập, suy luận và đưa ra quyết định để giải quyết vấn đề một cách tương tự như con người. 

AI đang trở thành một trong những xu hướng chủ chốt của cuộc cách mạng công nghệ ở Việt Nam. Nhiều công ty công nghệ địa phương và quốc tế đã đầu tư vào nghiên cứu và triển khai các ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực như nhận dạng giọng nói, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, dự đoán và phân tích dữ liệu, hỗ trợ y tế và giáo dục, và nhiều ứng dụng thú vị khác. AI đang góp phần nâng cao hiệu suất sản xuất và nâng tầm cạnh tranh của doanh nghiệp, đồng thời mang lại những tiện ích hữu ích cho người dân.

5. Công nghệ tài chính (Fintech)

Các công ty tài chính Fintech cung cấp các dịch vụ tài chính sáng tạo và thuận tiện như thanh toán di động, chuyển tiền quốc tế, cho vay trực tuyến, và đầu tư thông minh. Công nghệ tài chính Fintech giúp rút ngắn thời gian giao dịch, giảm chi phí và cải thiện trải nghiệm người dùng. Các startup Fintech và các dự án hợp tác giữa các ngân hàng truyền thống và các công ty công nghệ đang thúc đẩy sự đổi mới trong ngành tài chính tại Việt Nam.

6. Internet of Things (IoT)

Có thể coi IoT là mạng lưới kết nối vạn vật, là một hệ thống liên kết các đối tượng vật lý thông qua cảm biến, phần mềm và các công nghệ khác để trao đổi dữ liệu với các thiết bị và hệ thống khác thông qua Internet.

Sự kết nối giữa các thiết bị thông minh và cảm biến đang mở ra nhiều cơ hội mới trong các lĩnh vực như nông nghiệp thông minh, quản lý tài sản, chăm sóc sức khỏe từ xa và điều khiển thông minh trong ngôi nhà và công nghiệp. IoT giúp tối ưu hóa hoạt động, tiết kiệm năng lượng và tăng cường quản lý thông minh trong nhiều lĩnh vực, từ đó góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và nâng cao năng suất sản xuất.

7. Người máy tiên tiến (Advanced robotics)

Đây là một loại robot vượt trội so với những robot thông thường, với khả năng nhận thức, tích hợp, thích ứng và di động. Các công ty đang triển khai robot và tự động hóa để nâng cao năng suất, tăng cường chất lượng sản phẩm và giảm thiểu sự phụ thuộc vào lao động. Các lĩnh vực như sản xuất, y tế, dịch vụ và giao thông đang chứng kiến sự ứng dụng ngày càng nhiều của người máy tiên tiến và robot hỗ trợ.

8. Sản xuất bồi đắp (Additive manufacturing)

Sản xuất bồi đắp, hay còn gọi là xây dựng các đối tượng 3D, in 3D bằng cách thêm từng lớp vật liệu. Công nghệ này cho phép tạo ra các sản phẩm theo yêu cầu và tùy chỉnh, từ phụ kiện trong công nghiệp, y tế, đến các sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật và giáo dục. Sản xuất bồi đắp không chỉ giúp giảm thiểu lãng phí vật liệu mà còn tăng cường khả năng sáng tạo và hiệu quả trong sản xuất.

III. Bài học rút ra từ xu hướng chuyển đổi số trên thế giới và Việt Nam

Trong bảng xếp hạng mức độ chuyển đổi số của các quốc gia trên thế giới, Việt Nam đạt điểm trung bình là 41/120 và xếp thứ 55 về mức độ chuyển đổi số. Một trong những lợi thế quan trọng của các doanh nghiệp Việt Nam là sự hỗ trợ từ Chính phủ trong việc áp dụng CNTT để thúc đẩy tăng trưởng và cạnh tranh với các quốc gia trong khu vực.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam cũng đối diện với một số điểm yếu. Năng lực quản trị nội bộ của họ chưa cao, thiếu nhân sự có kỹ năng về CNTT, hệ thống CNTT và khả năng tích hợp công nghệ còn hạn chế. Đặc biệt, nhận thức về tầm quan trọng và tầm nhìn về chuyển đổi số còn chưa đạt mức cao.

Theo Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ, kinh tế số đặt mục tiêu đạt 20% GDP đến năm 2025 và đạt 30% GDP đến năm 2030. Để vượt qua các thách thức này, các doanh nghiệp Việt Nam cần tự điều chỉnh chiến lược và thiết lập một lộ trình cụ thể từ kế hoạch đến triển khai theo từng giai đoạn, bao gồm cả công nghệ và nhân lực phù hợp với tình hình hiện tại của doanh nghiệp.

Trên đây là bức tranh xu hướng chuyển đổi số trên thế giới cũng như tại Việt Nam trong những năm tiếp theo. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi số.