Cách áp dụng 6 phong cách lãnh đạo cảm xúc trong quản trị nhân sự

Người lãnh đạo không chỉ đòi hỏi khả năng quản lý và ra quyết định mà còn phải có khả năng tạo ra môi trường làm việc tích cực, động viên đội ngũ. Nghiên cứu của nhà tâm lý học Daniel Goleman chỉ ra rằng phong cách lãnh đạo quyết định tới 30% lợi nhuận của công ty. Nghiên cứu mối quan hệ giữa trí tuệ xúc cảm và hiệu quả lãnh đạo ông đưa ra 6 phong cách lãnh đạo cảm xúc có thể mang tới kết quả mong muốn.

Hãy cùng IZISolution tìm hiểu 6 phong cách lãnh đạo cảm xúc trong quản trị nhân sự trong bài viết này nhé.

I. Ý nghĩa của cảm xúc trong quản trị nhân sự hiện đại

Quản trị cảm xúc (Emotional Intelligence - EQ) của lãnh đạo đóng một vai trò quan trọng và ngày càng được coi trọng trong quản trị nhân sự hiện đại. Ý nghĩa của việc này không chỉ giới hạn ở việc quản lý cảm xúc của bản thân mà còn bao gồm khả năng hiểu và quản lý cảm xúc của nhân viên, đặc biệt là trong môi trường làm việc đa dạng và biến đổi liên tục.

Một trong những ưu điểm quan trọng của quản trị cảm xúc của lãnh đạo là khả năng xây dựng mối quan hệ mạnh mẽ với nhân viên. Lãnh đạo có EQ cao thường hiểu rõ cảm xúc, nguyện vọng và nhu cầu của nhân viên, từ đó có khả năng tạo ra môi trường làm việc thoải mái và động viên nhân viên làm việc hiệu quả hơn. Họ cũng biết cách lắng nghe và hỗ trợ nhân viên trong những thời điểm khó khăn, từ đó tạo sự tận tâm và lòng tin.

EQ cũng giúp lãnh đạo quản lý xung đột một cách hiệu quả hơn. Trong một tổ chức, không thể tránh khỏi sự xung đột giữa các thành viên. Lãnh đạo có khả năng quản lý cảm xúc trong những tình huống này, giúp đảm bảo rằng xung đột không tạo ra tình hình căng thẳng và tác động xấu đến hiệu suất làm việc.

Ngoài ra, quản trị cảm xúc còn giúp lãnh đạo lắng nghe ý kiến và phản hồi của nhân viên một cách chân thành và xây dựng. Họ biết cách giao tiếp một cách hiệu quả và thấu hiểu cách cảm xúc ảnh hưởng đến quyết định và hành động của họ. Điều này giúp tạo ra môi trường làm việc có sự thông tin và giao tiếp mở cửa, đồng thời tạo nền tảng cho sự đổi mới và phát triển.

Nghiên cứu của Goleman, dựa trên việc theo dõi hành vi lãnh đạo của hơn 3000 nhà lãnh đạo, đã chỉ ra rằng khả năng áp dụng các phong cách lãnh đạo cảm xúc phụ thuộc vào đặc điểm cá nhân, tình huống cụ thể trong tổ chức và đặc điểm của nhân viên. Người lãnh đạo xuất sắc thường thuần thục ít nhất bốn trong bốn phong cách lãnh đạo cảm xúc: Chỉ huy, Dân chủ, Dẫn đầu và Huấn luyện. Điều này giúp họ đạt được sự thành công trong quản lý nhân sự và phát triển kinh doanh.

Xem thêm: Cách phát triển năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệp

II. 6 phong cách lãnh đạo cảm xúc trong quản trị nhân sự và cách áp dụng

1. Phong cách Định hướng – The Authoritative (Visionary) Leader

Phong cách lãnh đạo Định hướng, còn được gọi là phong cách lãnh đạo Tầm nhìn. Nó tập trung vào việc xác định mục tiêu và tầm nhìn dài hạn cho tổ chức và tạo ra sự hướng dẫn chi tiết để đạt được mục tiêu đó. Người lãnh đạo thường thể hiện tính toàn diện, tổ chức và tập trung vào việc đề ra hướng dẫn rõ ràng về cách đạt được tầm nhìn đó.

Khi nào nên sử dụng Phong cách Định hướng

Phong cách Định hướng thích hợp trong các tình huống sau:

• Khi tổ chức cần một hướng dẫn rõ ràng và tầm nhìn dài hạn để đảm bảo mọi người hiểu và đồng tâm hướng về mục tiêu chung.

• Khi tổ chức đang trải qua thay đổi lớn và cần một người lãnh đạo định hình lại hướng đi của họ.

• Khi đội ngũ làm việc cần tìm kiếm sự thúc đẩy và tạo động lực.

Ưu điểm Phong cách Định hướng

• Tạo động viên và tập trung: Lãnh đạo tầm nhìn tạo ra mục tiêu rõ ràng và thúc đẩy đội ngũ hướng về mục tiêu đó.

• Khích lệ sáng tạo: Tầm nhìn định hướng khuyến khích nhân viên suy nghĩ ngoại hình và tạo ra các giải pháp mới để đạt được mục tiêu.

• Xây dựng lòng tin: Sự minh bạch và rõ ràng trong tầm nhìn giúp tạo niềm tin và đồng tâm trong tổ chức.

• Định hình tương lai: Phong cách này giúp tổ chức xác định một tương lai rạng ngời và khám phá cách để đạt được nó.

Nhược điểm Phong cách Định hướng

Tuy có nhiều ưu điểm, Phong cách Định hướng cũng có nhược điểm của nó:

• Khó khăn trong thực hiện: Đôi khi tầm nhìn có thể quá lớn hoặc không thực tế, gây khó khăn trong việc thực hiện.

• Thiếu linh hoạt: Phong cách này có thể khiến người lãnh đạo trở nên quá kiểm soát và thiếu sự linh hoạt trong xử lý tình huống.

• Áp đặt: Nếu không được thực hiện một cách cân nhắc, lãnh đạo Định hướng có thể áp đặt quá nhiều ý tưởng và dẫn đến sự căng thẳng trong tổ chức.

Ví dụ Phong cách Định hướng

Một ví dụ nổi bật về Phong cách Định hướng là Steve Jobs, người sáng lập và CEO của Apple Inc. Steve Jobs đã xác định một tầm nhìn táo bạo cho công ty của mình - làm cho các sản phẩm của Apple trở thành những sản phẩm tiện ích và thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của mọi người. Tầm nhìn này đã thúc đẩy sự sáng tạo và tạo ra các sản phẩm đột phá như iPhone và iPad. Steve Jobs đã thể hiện tính quyết đoán và tầm nhìn mạnh mẽ, đồng thời giúp Apple trở thành một trong những công ty công nghệ hàng đầu trên thế giới.

2. Phong cách Huấn luyện – The Coaching Leader

Phong cách lãnh đạo Huấn luyện là một mô hình quản lý dựa trên việc tạo điều kiện để phát triển và nâng cao năng lực của cá nhân và nhóm làm việc thông qua quá trình hướng dẫn, hỗ trợ và phản hồi xây dựng. Người lãnh đạo trong phong cách này thường không chỉ thúc đẩy sự phát triển nghề nghiệp của cá nhân mà còn hướng tới việc xây dựng một tổ chức có sự tăng cường liên tục.

Khi nào nên sử dụng Phong cách Huấn luyện

• Khi cần phát triển và nâng cao kỹ năng, kiến thức và khả năng của cá nhân trong tổ chức.

• Khi muốn xây dựng một môi trường làm việc thúc đẩy sự học hỏi và tư duy sáng tạo.

• Khi có sự cần thiết để động viên và tạo động lực cho đội ngũ để họ tự mình tìm ra giải pháp cho các thách thức.

• Khi người lãnh đạo muốn thúc đẩy trách nhiệm cá nhân và tạo cơ hội cho nhân viên tự quản lý và phát triển bản thân.

Ưu điểm Phong cách Huấn luyện

• Phát triển tiềm năng: Giúp cá nhân và nhóm làm việc khám phá và phát huy tối đa tiềm năng của họ.

• Tạo động viên: Tạo sự động viên và sự cam kết vì người học tự thấy mình được quan tâm và phát triển.

• Xây dựng lòng tin: Xây dựng mối quan hệ dựa trên lòng tin, tôn trọng và sự chia sẻ.

• Giải quyết vấn đề: Giúp giải quyết vấn đề và tìm kiếm giải pháp bằng cách thúc đẩy tư duy sáng tạo và suy nghĩ tự lập.

Nhược điểm Phong cách Huấn luyện

• Tốn thời gian: Quá trình huấn luyện có thể tốn thời gian hơn so với các phong cách lãnh đạo khác.

• Không phù hợp trong tình huống khẩn cấp: Không phải mọi tình huống đều thích hợp cho phong cách này, đặc biệt là trong những tình huống cần quyết định nhanh chóng.

• Yêu cầu kiến thức và kỹ năng đặc biệt: Người lãnh đạo cần phải có kiến thức và kỹ năng về quá trình huấn luyện để thực hiện phong cách này một cách hiệu quả.

Ví dụ Phong cách Huấn luyện

Ví dụ điển hình về Phong cách lãnh đạo Huấn luyện là John Wooden, HLV của đội bóng rổ UCLA Bruins từ năm 1948 đến 1975. Ông Wooden không chỉ dạy cho các cầu thủ của mình về kỹ thuật và chiến thuật trên sân bóng, mà còn là một người hướng dẫn cuộc sống. Ông tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của các cầu thủ, khuyến khích họ tự tin, tư duy sáng tạo và đặt mục tiêu trong cuộc sống. Kết quả là UCLA Bruins đã giành 10 chức vô địch quốc gia trong thời gian John Wooden làm HLV và ông được công nhận là một trong những HLV xuất sắc nhất trong lịch sử thể thao Mỹ.

3. Phong cách Kết nối – The Affiliative Leader

Phong cách lãnh đạo Kết nối, hay Affiliative Leadership, là một mô hình quản lý dựa trên việc xây dựng mối quan hệ, tạo sự đoàn kết và tạo ra môi trường làm việc đáng tin cậy. Người lãnh đạo trong phong cách này thường tập trung vào việc nắm vững các mối quan hệ giữa các thành viên trong tổ chức và khuyến khích tinh thần làm việc nhóm.

Khi nào nên sử dụng Phong cách lãnh đạo Kết nối 

• Khi tổ chức cần tạo sự đoàn kết sau một thay đổi hoặc xung đột nội bộ.

• Khi muốn tạo một môi trường làm việc thoải mái, đáng tin cậy và ổn định.

• Khi cần thúc đẩy sự tương tác và hợp tác trong nhóm làm việc.

• Khi muốn tạo niềm tin và tạo điều kiện cho sự phát triển cá nhân và sự tận tâm của nhân viên.

Ưu điểm Phong cách lãnh đạo Kết nối 

• Tạo mối quan hệ mạnh mẽ: Xây dựng mối quan hệ mà các thành viên trong tổ chức cảm thấy họ được quan tâm và đánh giá.

• Tạo sự đoàn kết: Khuyến khích tinh thần làm việc nhóm, giúp các thành viên hỗ trợ lẫn nhau và cùng đối mặt với thách thức.

• Tạo sự tin tưởng: Tạo ra một môi trường làm việc đáng tin cậy và an toàn, nơi mọi người dám chia sẻ ý kiến và ý tưởng của họ.

• Giảm căng thẳng: Giúp giảm căng thẳng và xử lý hiệu quả các tình huống xung đột.

Nhược điểm Phong cách lãnh đạo Kết nối 

• Thiếu sự tập trung: Đôi khi, tập trung quá nhiều vào việc duy trì mối quan hệ có thể làm lãnh đạo thiếu quyết đoán trong việc đưa ra quyết định.

• Không phù hợp trong tình huống khẩn cấp: Không thích hợp trong những tình huống cần quyết định nhanh chóng và tập trung vào mục tiêu cụ thể.

• Khó đối phó với sự thất bại: Khi mối quan hệ quá trọng, người lãnh đạo có thể khó khăn trong việc đối mặt với sự thất bại hoặc thay đổi đột ngột.

Ví dụ Phong cách lãnh đạo Kết nối

Một ví dụ về Phong cách lãnh đạo Kết nối là Tony Hsieh, người sáng lập và CEO của Zappos, một công ty bán lẻ trực tuyến nổi tiếng. Tony Hsieh được biết đến với việc tạo ra một môi trường làm việc đầy đoàn kết và tôn trọng ở Zappos. Ông tạo điều kiện cho sự tự do sáng tạo của nhân viên, khuyến khích họ tương tác và đóng góp ý kiến trong việc quản lý và phát triển công ty. Phong cách lãnh đạo Kết nối của Tony Hsieh giúp Zappos xây dựng một tinh thần làm việc đội ngũ và một sự cam kết đối với giá trị của công ty, và cuối cùng, công ty đã đạt được sự thành công lớn. 

4. Phong cách Dân chủ – The Democratic Leader

Phong cách lãnh đạo Dân chủ là một mô hình quản lý dựa trên việc thúc đẩy sự tham gia, đồng thuận và tư duy tập thể trong tổ chức. Người lãnh đạo trong phong cách này thường tạo cơ hội cho mọi người tham gia vào quyết định, đánh giá ý kiến và đóng góp ý kiến cá nhân để đạt được sự đồng thuận.

Khi nào nên sử dụng Phong cách lãnh đạo Dân chủ

• Khi cần sự sáng tạo và đóng góp ý kiến đa dạng từ các thành viên trong tổ chức.

• Khi muốn thúc đẩy sự tham gia và tạo động viên cho nhân viên để họ tự quản lý và tự phát triển.

• Khi tổ chức cần giảm sự cảm thấy bị áp đặt từ lãnh đạo và tạo sự tự do trong quá trình làm việc.

• Khi muốn tạo một môi trường làm việc mở cửa, linh hoạt và thích ứng.

Ưu điểm Phong cách lãnh đạo Dân chủ

Phong cách lãnh đạo Dân chủ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm:

• Sự tham gia: Khuyến khích sự tham gia của tất cả thành viên, giúp tạo ra giải pháp sáng tạo và tăng cường cam kết.

• Trách nhiệm cá nhân: Thúc đẩy trách nhiệm cá nhân và tự quản lý, giúp nhân viên phát triển kỹ năng lãnh đạo cá nhân.

• Tạo sự đồng thuận: Dựa vào sự tham gia và đóng góp của mọi người, tạo sự đồng thuận và sự hiểu biết sâu hơn về quyết định tổ chức.

• Tạo sự linh hoạt: Giúp tổ chức thích nghi nhanh chóng với thay đổi và tạo môi trường linh hoạt.

Nhược điểm Phong cách lãnh đạo Dân chủ

• Đòi hỏi thời gian: Quy trình thảo luận và đưa ra quyết định có thể tốn nhiều thời gian, không phù hợp trong tình huống cần đưa ra quyết định nhanh.

• Khó khăn trong việc quản lý xung đột: Sự đa dạng ý kiến có thể dẫn đến xung đột và khó khăn trong việc quản lý sự không đồng tình.

• Không phù hợp cho mọi tình huống: Phong cách này có thể không phù hợp trong các tình huống đòi hỏi sự quyết đoán mạnh mẽ và tập trung.

Ví dụ Phong cách lãnh đạo Dân chủ

Một ví dụ về Phong cách lãnh đạo Dân chủ là Sundar Pichai, CEO của Google và Alphabet Inc. Sundar Pichai nổi tiếng với việc khuyến khích sự tham gia và tư duy tập thể trong tổ chức. Ông thường tổ chức các buổi họp mở cửa, nơi mọi người có cơ hội đóng góp ý kiến và thảo luận về các vấn đề quan trọng. Phong cách lãnh đạo Dân chủ của Sundar Pichai đã giúp tạo ra một môi trường làm việc đội ngũ, thúc đẩy sự sáng tạo và giúp Google duy trì vị trí là một trong những công ty công nghệ hàng đầu trên thế giới.

5. Phong cách Chỉ huy – The Coercive (Commanding) Leader

Phong cách lãnh đạo Chỉ huy, hay Coercive Leadership, là một mô hình quản lý dựa trên việc người lãnh đạo đưa ra các chỉ thị mạnh mẽ và yêu cầu tuân thủ mà không chấp nhận sự phản đối hoặc thảo luận từ phía nhân viên. Trong phong cách này, quyết định và quyền lực tập trung ở người lãnh đạo, và họ thường áp dụng mức độ kiểm soát cao trong quá trình quản lý.

Khi nào nên sử dụng Phong cách lãnh đạo Chỉ huy

• Khi đối diện với tình huống khẩn cấp hoặc tình huống đòi hỏi quyết định nhanh chóng.

• Khi cần thực hiện các biện pháp quyết liệt để khắc phục tình trạng khẩn cấp hoặc khủng hoảng.

• Khi người lãnh đạo có kiến thức và kinh nghiệm chuyên sâu và việc thảo luận không cần thiết.

• Khi cần thể hiện quyền lực và sự quyết đoán trong tình huống cần điều hành nghiêm ngặt.

Ưu điểm Phong cách lãnh đạo Chỉ huy

• Quyết đoán: Giúp đưa ra quyết định nhanh chóng và thực hiện biện pháp cần thiết trong tình huống khẩn cấp.

• Chỉ huy rõ ràng: Tạo sự rõ ràng về vai trò và trách nhiệm của từng cá nhân trong tổ chức.

• Khắc phục tình trạng khủng hoảng: Phù hợp để xử lý tình trạng khẩn cấp và khắc phục tình trạng khủng hoảng.

Nhược điểm Phong cách lãnh đạo Chỉ huy

• Gây căng thẳng: Thường tạo ra sự căng thẳng và tạo khoảng cách giữa lãnh đạo và nhân viên.

• Giới hạn sự đóng góp sáng tạo: Ngăn chặn sự đóng góp ý kiến và ý tưởng từ phía nhân viên, dẫn đến sự giới hạn trong sự sáng tạo và phát triển.

• Không thích hợp trong tình huống bình thường: Không phù hợp trong tình huống cần sự hợp tác, tư duy sáng tạo và sự tự quản lý từ phía nhân viên.

Ví dụ Phong cách lãnh đạo Chỉ huy

Một ví dụ khác về Phong cách lãnh đạo Chỉ huy là Sir Alex Ferguson, người đã dẫn dắt đội bóng Manchester United trong suốt 26 năm, từ năm 1986 đến 2013. Ông Ferguson nổi tiếng với tính cách quyết đoán và đòi hỏi cao độ từ đội bóng của mình.

Trong suốt thời gian dẫn dắt Manchester United, Sir Alex Ferguson đã thiết lập các tiêu chuẩn rất cao cho đội bóng và yêu cầu từng cầu thủ phải tuân thủ các quy định và đạt được hiệu suất tối ưu. Ông thường thực hiện các quyết định quyết liệt, như thay đổi đội hình, sa thải huấn luyện viên phụ, hoặc thậm chí sa thải các cầu thủ không đáp ứng được tiêu chuẩn của ông.

6. Phong cách Dẫn đầu – The Pacesetting Leader

Phong cách lãnh đạo Dẫn đầu, hay Pacesetting Leadership, là một mô hình quản lý dựa trên việc lãnh đạo bằng việc thiết lập tiêu chuẩn cao và yêu cầu từ nhân viên. Người lãnh đạo trong phong cách này thường tự đặt ra các tiêu chuẩn và kỳ vọng rất cao đối với họ và nhóm làm việc.

Khi nào nên sử dụng Phong cách lãnh đạo Dẫn đầu

• Khi cần đẩy nhanh tiến độ và thúc đẩy sự cạnh tranh.

• Khi muốn tạo động viên và thúc đẩy sự tập trung cao độ từ nhóm làm việc.

• Khi lãnh đạo sở hữu kiến thức và kỹ năng cao, và việc hướng dẫn bằng ví dụ có hiệu quả.

• Khi ngắn hạn và yêu cầu đạt được kết quả nhanh chóng.

Ưu điểm Phong cách lãnh đạo Dẫn đầu

• Tạo sự động viên: Giúp tạo động viên và sự tập trung cao độ từ nhóm làm việc để đạt được tiêu chuẩn cao.

• Thúc đẩy sự cạnh tranh: Tạo đối thủ trong bản thân và động viên các thành viên cạnh tranh để vượt qua các khó khăn.

• Xây dựng kiến thức và kỹ năng: Giúp nhân viên phát triển kiến thức và kỹ năng nhanh chóng thông qua việc học hỏi từ người lãnh đạo.

• Nâng cao hiệu suất: Được áp dụng hiệu quả trong việc đạt được các kết quả ngắn hạn và đẩy nhanh tiến độ công việc.

Nhược điểm Phong cách lãnh đạo Dẫn đầu

• Gây căng thẳng: Có thể gây căng thẳng và áp lực lên nhân viên, đặc biệt là khi các tiêu chuẩn quá cao và không đạt được.

• Giới hạn sự đóng góp sáng tạo: Ngăn chặn sự đóng góp ý kiến và ý tưởng sáng tạo từ phía nhân viên.

• Không thích hợp trong tình huống đòi hỏi tập trung vào phát triển cá nhân và tự quản lý từ phía nhân viên.

Ví dụ Phong cách lãnh đạo Dẫn đầu

Một ví dụ về Phong cách lãnh đạo Dẫn đầu là Elon Musk, CEO của SpaceX và Tesla. Elon Musk nổi tiếng với sự đòi hỏi cao độ và tiêu chuẩn khắt khe đối với nhóm làm việc của mình. Ông thường đặt ra các mục tiêu phi thường và yêu cầu động viên và tập trung cao độ từ nhóm để đạt được chúng. Phong cách lãnh đạo Dẫn đầu của Elon Musk đã giúp SpaceX và Tesla đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong ngành công nghiệp không gian và ô tô, nhưng cũng đã tạo ra một môi trường làm việc áp lực và đòi hỏi đặc biệt khắt khe từ nhân viên.

Trên đây là cách áp dụng 6 phong cách lãnh đạo cảm xúc trong quản trị nhân sự. Nếu bạn đang tìm kiếm một đơn vị cung cấp giải pháp quản trị nhân sự cho doanh nghiệp. Hãy liên hệ ngay với IZISolution để được tư vấn và dùng thử phần mềm miễn phí nhé!