Hệ thống MES là gì? Vì sao cần phải có hệ thống MES?

Cuộc cách mạng 4.0 đã ảnh hưởng đến tất cả lĩnh vực của tổ chức. Xu hướng ứng dụng các nền tảng công nghệ trong quản lý hoạt động vận hành được doanh nghiệp đẩy mạnh sử dụng. Đối với hoạt động sản xuất - Nền tảng cốt lõi của ngành công nghiệp, hệ thống MES đang dần cho thấy những giá trị của mình. Đây được đánh giá là một trong những giải pháp điều hành sản xuất tiên tiến trong xu thế chuyển đổi số doanh nghiệp đang được đẩy mạnh triển khai. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu hệ thống MES là gì? và những lợi ích hệ thống MES mang đến cho doanh nghiệp.

Hệ thống MES là gì? Chức năng cốt lõi của hệ thống MES trong sản xuất 

 

Hệ thống giám sát và quản trị sản xuất MES giải phóng hoạt động sản xuất khỏi các quy trình thủ công. Phần mềm cung cấp các thông tin hữu ích để tối ưu hóa và theo dõi toàn bộ quá trình sản xuất từ khi bắt đầu đến khi kết thúc. Ngoài vai trò quản lý thông tin trong quá trình sản xuất của nhà máy, hệ thống thực thi sản xuất MES còn đóng vai trò là “cá thể” kết nối với hệ thống thông tin nội bộ của doanh nghiệp như: ERP, BI, Smart factory, tự động hóa. 

Chức năng cốt lõi của hệ thống quản lý sản xuất MES:

•  Thiết lập lịch trình sản xuất: Phần mềm MES thiết lập lịch trình sản xuất theo những yêu cầu của bản kế hoạch sản xuất được tiếp nhận từ hệ thống phần mềm quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP. 
•  Quản trị hoạt động sản xuất theo thời gian thực: MES thu thập và cập nhật toàn bộ dữ liệu của quá trình sản xuất theo thời gian thực. Thông qua việc kết nối với nền tảng IoT cho phép hệ thống quản lý dữ liệu về thời gian dừng máy, thời gian hoạt động của máy, số lượng sản xuất, sản lượng sản xuất. 
•  Quản lý chất lượng: Ưu điểm của hệ thống MES là cho phép người dùng khai báo các tiêu chuẩn về chất lượng đối với nguyên vật liệu, thành phẩm, bán thành phẩm; xây dựng quy trình lấy mẫu và đánh giá kết quả kiểm thử và có các hoạt động điều chỉnh đối với từng bậc kết quả. Quy trình lấy mẫu có thể được thực hiện ở bất kỳ khâu nào trong hoạt động sản xuất. Các thông tin về chất lượng được lưu trữ trên phần mềm để phục vụ cho việc lập báo cáo chất lượng hoặc truy xuất thông tin về lô hàng khi cần.  
•  Quản lý truy xuất nguồn gốc: Hệ thống MES chuyển hóa thông tin sản phẩm thành dạng mã QR code/mã vạch. Khi cần truy xuất nguồn gốc sản phẩm, người dùng chỉ cần sử dụng các công cụ quét mã tương thích. Chức năng quản lý truy xuất nguồn gốc cho phép người dùng có thể tra cứu tất cả thông tin về nhà sản xuất, thành phần sản phẩm, hạn sử dụng, đơn vị phân phối... 
•  Thiết lập kế hoạch bảo trì: Từ việc quản lý dữ liệu của máy móc, phần mềm quản lý sản xuất sẽ tự động đưa ra các thông báo bảo trì, bảo dưỡng thiết bị khi cần thiết để gia tăng hiệu suất hoạt động của nhà máy. 
•  Phân tích hiệu suất máy móc: Lợi ích của MES là giúp cải tiến quy trình hoạt động của nhà máy. Với phần mềm MES, những lỗi phát sinh hoặc những quy trình hoạt động không hiệu quả sẽ được phát hiện từ đó người dùng có thể đưa ra những phương án cải tiến phù hợp.   

>> Xem thêm: MES và ERP: Những điều nhà quản trị cần biết

Vì sao doanh nghiệp cần sử dụng hệ thống MES

Có thể hiểu theo cách khác, triển khai hệ thống MES sẽ là sự lựa chọn hiệu quả nếu hoạt động sản xuất của doanh nghiệp bạn gặp một số lỗi dưới đây: 
 

•  Độ trễ về thông tin: Mất nhiều thời gian để cập nhật những dữ liệu về hoạt động sản xuất dẫn đến việc đưa ra các quyết định không kịp thời hoặc kém hiệu quả. 
•  Gặp khó trong truy xuất tài liệu: việc quản lý các tài liệu trên giấy tờ với số lượng lớn khiến người dùng mất rất nhiều thời gian để tìm kiếm hoặc truy xuất tài liệu khi cần, thậm chí trong một số trường hợp các tài liệu có thể bị mất. Điều này sẽ được khắc phục khi tổ chức sử dụng hệ thống quản lý sản xuất MES để quản lý tài liệu sản xuất.    
•  Khó kiểm soát các hoạt động sản xuất: Quy trình sản xuất bao gồm nhiều giai đoạn và sử dụng nguồn nhân lực đôi khi sẽ không kiểm soát được chặt chẽ toàn bộ quá trình này dẫn đến một số lỗi phát sinh. Với phần mềm MES thì hoàn toàn khác, mọi dữ liệu trong vận hành sản xuất đều được cập nhật liên tục giúp người quản lý có cái nhìn bao quát toàn bộ quá trình. Ngoài ra, việc theo dõi trên phần mềm trực quan còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức.
•  Quá nhiều rủi ro hoặc phát sinh nhiều lỗi khi quản lý thủ công trên giấy tờ
•  Thiếu một hệ thống có thể kiểm soát toàn bộ các nguồn thông tin trong nhà máy 

IoT có thể thay thế được hệ thống MES không?

Tuy nhiên, một mình nền tảng IoT chưa phải là tất cả những gì doanh nghiệp cần để quản lý hiệu quả hoạt động sản xuất. Phần mềm IoT gặp một số hạn chế về việc cung cấp bối cảnh hoạt động cho dữ liệu, không thể kích hoạt các hành động đối với dữ liệu và nền tảng này không được thiết kế để sắp xếp quy trình trong toàn bộ hoạt động sản xuất. 
 

Ngược lại với nền tảng mô hình IoT, hệ thống MES cung cấp các nền tảng giúp con người sắp xếp quy trình và kiểm soát các vòng lặp trong việc vận hành sản xuất. Vì vậy, mặc dù là một nền tảng công nghệ tiên tiến được phát triển sau, thế nhưng công nghệ Internet vạn vật (IoT) vẫn không thể thay thế vị trí của hệ thống MES trong nhà máy sản xuất. 

Trong ngành công nghiệp sản xuất tiên tiến, hệ thống MES vẫn đóng vai trò trung tâm và cộng hưởng với các vệ tinh bổ trợ là các giải pháp IoT, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo,... 

Với sự có mặt của công nghệ IoT trong mô hình sản xuất, hệ thống MES có thể làm việc và kết nối với nhiều loại thiết bị đa dạng như Mobile, công nghệ AR, thiết bị Wearable. Ngoài ra, MES cũng phát triển thêm các khả năng phân tích dự đoán, trực quan hóa dữ liệu khi tích hợp với nền tảng Internet vạn vật. 

>> Xem thêm: Mọi điều về Industrial Internet of Things (IIoT)

Tương lai của hệ thống MES 4.0 

1. Thu thập dữ liệu tự động từ nền tảng IoT: Công nghệ kết nối hiện hiện đại cho phép truy cập và khai thác dữ liệu một cách nhanh chóng từ các khu vực sản xuất trong nhà máy. Dữ liệu được cập nhật một cách tự động trên phần mềm đảm bảo độ “mới” và giảm thiểu những lỗi thường gặp khi nhập liệu bằng tay. 

2. Sử dụng tài liệu điện tử: Xu hướng quản lý tài liệu điện tử đang dần được phát triển trên nhiều nền tảng và hệ thống quản lý sản xuất MES cũng không phải ngoại lệ. Giờ đây, việc tạo đơn hàng sản xuất và nhận thông tin kỹ thuật đã được thực hiện hoàn toàn trên nền tảng điện tử. Và chắc chắn, trong tương lai việc quản lý dữ liệu của hệ thống MES sẽ được phát triển một cách mạnh mẽ.  

3. Gia tăng khả năng tích hợp với các thiết bị: Hệ thống MES có thể tích hợp với nhiều thiết bị như máy tính bảng và các thiết bị phần cứng để nhập thông tin đầu vào.  

4. Tích hợp tốt hơn với các hệ thống: Không có gì ngạc nhiên khi hệ thống giám sát và quản trị sản xuất MES cần phải được tích hợp với hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP). Điều này giúp quá trình sản xuất được thực hiện một cách khép kín với nguồn lực và yêu cầu đã đề ra. Hay nói cách khác, phần mềm ERP giúp định hướng kế hoạch triển khai cho hệ thống MES.    

5. Việc kết nối máy với hệ thống MES: Thông qua các nền tảng công nghệ tiên tiến như cảm biến và hệ thống liên lạc các dữ liệu về máy móc được thu thập một cách chính xác cho phép kiểm soát toàn bộ dây chuyền sản xuất theo thời gian thực. 

6. Hợp nhất dữ liệu và trực quan hóa: Công nghệ MES giúp tổng hợp tất cả dữ liệu trong một hệ thống chung giúp người quản lý sản xuất có một cách nhìn trực quan về quá trình sản xuất. 

7. Chức năng phân tích dữ liệu nâng cao giúp hệ thống MES thực thi các kế hoạch sản xuất theo định hướng dữ liệu. 

>> Xem thêm: Mô hình nhà máy thông minh – Động lực phát triển vượt bậc cho ngành công nghiệp

Hệ thống MES là một giải pháp giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất, gia tăng lợi thế cạnh tranh. Trong tương lai, giải pháp quản trị sản xuất sẽ hướng đến sự tích hợp, quản lý dữ liệu điện tử và khả năng phân tích trực quan để phù hợp với xu hướng chuyển đổi số doanh nghiệp. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc triển khai hệ thống quản trị sản xuất, hãy liên hệ ngay công ty tư vấn triển khai MES IZISolution để được các chuyên gia công nghệ giúp bạn tháo gỡ các vướng mắc.